Jod – jakie niezwykłe właściwości skrywa ten pierwiastek?

Jod jest pierwiastkiem, który pełni wiele istotnych funkcji w organizmie. Zarówno niedobór, jak i nadmiar może być niebezpieczny dla organizmu. Zwłaszcza niebezpieczny jest ten pierwszy. W przypadku jego wystąpienia pomocna może być suplementacja preparatami zawierającymi jod, jak na przykład produkt kelp. Jakie są właściwości tego pierwiastka oraz czym grozi jego niedobór oraz nadmiar?

 Jod – rola w organizmie człowieka

Jod pełni istotną rolę w produkcji hormonów tarczycy: tyroksyny (T$) i jej aktywnej formy trijodotyroniny (T3). To właśnie prawidłowe stężenie powyższych hormonów we krwi oddziałuje na m.in. prawidłowy rozwój i funkcjonowanie układu nerwowego oraz mózgu, przysadki mózgowej, serca, mięśni, nerek. Hormony tarczycy wywierają regulujący wpływ na procesy dojrzewania i wzrostu komórek. Poza tym biorą udział w procesach wytwarzania energii i oddychania komórkowego. Są one niezbędne do zachowania właściwej temperatury ciała.

Jod – skutki i objawy niedoboru

Długotrwałe niedobory jodu prowadzą do niedoczynności tarczycy, powstania wola i powiększenia gruczołu tarczycowego. Niedoczynność tarczycy pojawiająca się u dzieci, jest przyczyną opóźnienia rozwoju psychicznego i fizycznego, co w pierwszym stadium objawia się np. gorszym zapamiętywaniem. Niedoboru jodu u kobiet ciężarnych mogą doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia mózgu u noworodków i płodu. Są także przyczyną rozrodczości u kobiet (przedwczesny poród, poronienie) i zwiększonej śmiertelności dzieci.

Jod – skutki i objawy nadmiaru

U większości osób występuje tolerancja nadmiaru tego pierwiastka, który pochodzi z żywności. Jednak niektóre osoby, np. z autoimmunologicznymi chorobami tarczycy, mogą zauważyć u siebie niekorzystne objawy nawet przy poziomie spożycia jodu uznanym za nieszkodliwy dla ogółu populacji. U niektórych osób mogą pojawić się ostre niepożądane reakcje, takie jak m.in. nadmierne wydzielanie śluzu w oskrzelach, wzmożona czynność gruczołów ślinowych. Czasem mogą wystąpić również zmiany skórne czy odczyny alergiczne.

Jod – źródła

Do głównych źródeł jodu można zaliczyć przede wszystkim żywność pochodzenia morskiego:

• mięczaki,
• skorupiaki,
• ryby (zwłaszcza dorsze i halibuty).

Ponadto w krajach uprzemysłowionych ważnym źródłem jodu w diecie są jajka oraz mleko i jego przetwory. Osoby mało spożywające powyższe produkty powinny zastanowić się nad suplementacją jodem, np. spożywając produkt kelp.